Creatieve hobby's: Nog populair of een corona-hype?

Een analyse van de langetermijnpopulariteit van ontspannende, creatieve bezigheden

1. Introductie

Tijdens de onverwachte stilstand van de COVID-19-lockdowns gingen miljoenen mensen wereldwijd op zoek naar nieuwe manieren om hun tijd te vullen, stress te verminderen en een gevoel van productiviteit te behouden. Dit leidde tot een ware explosie in de belangstelling voor creatieve hobby’s — van breien en haken tot het bakken van zuurdesembrood, en vooral de opkomst van laagdrempelige kunstvormen zoals schilderen op nummer en mozaïeken.

De vraag naar doe-het-zelfpakketten en knutselmaterialen steeg exponentieel. Wat ooit een nichemarkt was, werd plotseling mainstream: creatieve bezigheden werden een essentieel onderdeel van het dagelijks welzijn.

In deze analyse staan creatieve hobby’s centraal die zich kenmerken door hun toegankelijkheid, herhalende aard en ontspannende werking. Ze worden vaak gepresenteerd als mindful activiteiten — manieren om te focussen op het hier en nu, weg van digitale afleiding en stress. Precies deze laagdrempeligheid, waarbij geen jarenlange training of talent vereist is, verklaart hun enorme succes tijdens de pandemie.

De centrale vraag is echter: nu het dagelijkse leven grotendeels terug is naar het oude ritme, hebben deze hobby’s hun populariteit behouden, of zijn ze weer weggeëbd tot pre-coronaniveau? Om dit te onderzoeken, bekijken we twee casestudy’s: Schilderen op Nummer en Diamond Painting.

2. Schilderen op Nummer

Schilderen op nummer vormt de ultieme demystificatie van kunst. Het neemt de angst voor het ‘blanco doek’ weg door het creatieve proces te herleiden tot één eenvoudige handeling: het inkleuren van genummerde vlakken met de juiste kleur verf.

De aantrekkingskracht van deze hobby rust op drie pijlers:

1. Gemak – iedereen kan het doen, zonder artistieke achtergrond;

2. Gegarandeerd resultaat – elke set leidt tot een herkenbaar, voltooid werk;

3. Flow-ervaring – de herhalende beweging bevordert concentratie en ontspanning.

Tijdens de lockdowns steeg de verkoop van schilderen-op-nummer-kits explosief. Mensen zochten naar een activiteit die zowel rustgevend als productief was, met een tastbaar eindresultaat. De visuele aard van de hobby maakte haar bovendien uitermate geschikt voor sociale media: TikTok en Instagram werden overspoeld met unboxingvideo’s, time-lapses en trots gedeelde eindresultaten. Zo groeide schilderen op nummer uit van een wat ouderwetse hobby tot een moderne, virale trend.

Hoewel de verkooppieken inmiddels zijn afgevlakt, is de markt niet teruggekeerd naar het niveau van vóór 2020. In plaats daarvan heeft zij zich gestabiliseerd op een aanzienlijk hoger basisniveau. Bovendien verschuift de interesse richting personalisatie en complexiteit: steeds meer liefhebbers kiezen voor geavanceerdere ontwerpen of laten hun eigen foto’s omzetten in schilderen-op-nummer-doeken. Dit wijst op een volwassen, toegewijde doelgroep die op zoek is naar verdieping binnen deze toegankelijke vorm van creativiteit.

3. Diamond Painting

Diamond painting combineert elementen van mozaïek en borduren. Met een speciale pen plaatst men kleine, glinsterende harssteentjes (‘diamanten’) op een klevend canvas volgens een vooraf bepaald patroon.

Net als schilderen op nummer is diamond painting eenvoudig en resultaatgericht, maar de aantrekkingskracht is uniek. De repetitieve handeling van het plaatsen van steentjes werkt meditatief en rustgevend, terwijl het fonkelende eindresultaat zorgt voor directe voldoening.

Tijdens de lockdowns was dit een ideale activiteit voor mensen in isolement. Diamond paintingprojecten kunnen uren of zelfs dagen in beslag nemen — een kalme, ritmische bezigheid die structuur en afleiding bood in onzekere tijden. Rond deze hobby ontstonden bovendien levendige online gemeenschappen, vooral op Facebook, waar enthousiastelingen hun voortgang deelden en elkaar motiveerden.

In de nasleep van de pandemie blijkt diamond painting geen kortstondige hype te zijn geweest. De hobby heeft zich ontwikkeld tot een stabiele subcultuur binnen de creatieve vrijetijdsbestedingen. Er zijn talloze gespecialiseerde webwinkels en online communities ontstaan. De blijvende populariteit komt voort uit een combinatie van digitale detox, mentale rust en esthetisch bevredigende resultaten. Diamond painting heeft zo, net als puzzelen of borduren, een vaste plek veroverd binnen het hedendaagse ontspanningslandschap.

Overkoepelende factoren

De bestendiging van deze hobby’s kan worden verklaard door zowel psychologische als economische factoren die dieper reiken dan de pandemie zelf.

1. Mindfulness en mentale rust

Creatieve hobby’s worden steeds vaker erkend als een vorm van mindfulness en stressreductie. In een wereld vol digitale prikkels en prestatiedruk bieden gestructureerde, fysieke bezigheden een effectieve digitale detox. Veel mensen die tijdens de lockdowns begonnen, hebben de hobby behouden als vast onderdeel van hun zelfzorgroutine.

2. Lagere economische drempel

De toegenomen vraag tijdens de pandemie leidde tot massaproductie, vooral door Aziatische leveranciers, waardoor prijzen daalden en de toegankelijkheid sterk toenam. Hoewel de kwaliteit soms varieert, verlaagde dit de instapdrempel aanzienlijk en bleef de hobby betaalbaar — een belangrijke factor voor blijvende populariteit.

3. Toegankelijkheid en tijdsflexibiliteit

Zowel schilderen op nummer als diamond painting vereisen geen eerdere ervaring. Iedereen kan eenvoudig beginnen en snel succes ervaren. De activiteiten zijn bovendien modulair: ze kunnen in korte sessies worden uitgevoerd, wat ze goed combineerbaar maakt met het drukke post-coronaleven.

Wat begon als een pandemisch tijdverdrijf, is uitgegroeid tot een blijvend onderdeel van onze vrijetijdscultuur. Creatieve hobby’s als schilderen op nummer en diamond painting hebben bewezen meer te zijn dan tijdelijke hypes: ze zijn een waardevolle uitlaatklep gebleken voor ontspanning, concentratie en mentaal welzijn.

In een wereld die steeds sneller draait, bieden deze bezigheden een zeldzaam moment van rust, focus en tastbare voldoening. De behoefte aan dat soort rust is geen tijdelijke mode, maar een blijvende menselijke noodzaak.